Łukowica to wieś położona w woj. małopolskim, w pow. limanowskim, siedziba gminy Łukowica. Swoją historią sięga średniowiecza. Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1325 roku i głosi, że była własnością rycerzy herbu Jastrzębiec. Już wtedy na jej terenie istniała parafia i kościół pw. św. Andrzeja Apostoła. Zatem początki miejscowości są znacznie starsze. Najcenniejszym zabytkiem na jej terenie, jest drewniany kościół pw. św. Andrzeja Apostoła. 

Obecny drewniany kościół, trzeci z kolei w Łukowicy, wzniesiony został na początku XVIII wieku. Badania dendrologiczne drewna, z którego został wybudowany wykazały, że drzewa zostały ścięte na przełomie lat 1699-1700 oraz 1700-1701. Do budowy użyto także materiał z wcześniejszej świątyni, w tym gotyckie dębowe portale. Konsekrowany został 23 czerwca 1720 roku przez biskupa kijowskiego, Jana Tarło. 

Jest to budowla o konstrukcji zrębowej, z prostokątną nawą i węższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Od strony zachodniej dobudowana została wieża w konstrukcji słupowej. Do prezbiterium, w pierwszej połowie XIX wieku, zostały dobudowane dwie ośmioboczne przybudówki. Ta od strony północnej to kaplica, zaś od strony południowej zakrystia. 

Na wschodniej ścianie prezbiterium, po zewnętrznej stronie, warto zwrócić uwagę na Grupę Ukrzyżowania, pochodzącą z przełomu XVIII i XIX wieku. Postacie Chrystusa na krzyżu oraz stojących pod krzyżem Maryi i św. Jana Apostoła zostały wyrzeźbione, zaś tło zostało namalowane. Pod rzeźbą Maryi umieszczono owalne malowidło przedstawiające św. Sebastiana, pod Janem malowidło ze św. Michałem Archaniołem. Na samym dole namalowano sceny związane z Męką Pańską, m.in. Pojmanie Jezusa czy Ubiczowanie. Na ramie okalającej całą Grupę Ukrzyżowania umieszczono przedmioty nawiązujące do Męki Pańskiej, mi.in. rękawicę, koguta, kielich, sakiewkę Judasza czy miecz. 

Cały kościół otacza murowane ogrodzenie z kapliczkami Drogi Krzyżowej. 

 

 

Wnętrze kościoła utrzymane w stylu barokowym. Prezbiterium zdominował ołtarz główny, pochodzący z końca XVII wieku. Istnieją podejrzenia, że został on przeniesiony do Łukowicy w drugiej połowie XVIII wieku z innego kościoła, podobnie jak ambona. W ołtarzu umieszczona została figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Ale można też figurę zasłonić z suwanym obrazem przedstawiającym patrona kościoła, św. Andrzeja Apostoła. Zatem samo centrum ołtarza głównego może się zmieniać i nie ma pewności, w której odsłonie zastaniemy go odwiedzając kościół. Po bokach, nad bramkami, umieszczone zostały figury św. Piotra po lewej i św. Pawła po prawej stronie. Ołtarz wieńczy wyobrażenie Trójcy Świętej w promienistej glorii. 

 

 

Na styku prezbiterium i nawy znajdują się dwa barokowe ołtarze boczne. Ten po lewej posiada aż trzy zsuwane obrazy. Główny przedstawia św. Antoniego Padewskiego i to jemu poświęcony jest ołtarz. Świadczy o tym napis w języku łacińskim: „S. Antoni Ora Pro Nobis” (św. Antoni, módl się za nami). Kolejny obraz przedstawia św. Teresę od Dzieciątka Jezus, inaczej św. Teresę z Lisieux, doktora Kościoła. Na trzecim obrazie uwieczniono św. Dominika Guzmana, założyciela zakonu Dominikanów, otrzymującego różaniec z rąk Matki Boskiej. Z drugiej strony Bożej Rodzicielki klęczy św. Katarzyna ze Sieny. W zwieńczeniu ołtarza został umieszczony wizerunek św. Kingi, trzymającej w ręku makietę klasztoru ze Starego Sącza. Zaś na samej górze, znajduje się mała figura przedstawiająca św. Franciszka z Asyżu. 

 

 

Ołtarz po prawej stronie został poświęcony Matce Boskiej Nieustającej Pomocy, o czym świadczy obraz w nim się znajdujący. Powyżej umieszczono obraz przedstawiający świętego Stanisława Kostkę. Całość zaś wieńczy mała figura św. Mikołaja z Miry.

 

 

Oprócz ołtarza głównego i dwóch ołtarzy bocznych, w kościele znajduje się jeszcze czwarty. Umieszczony został w kaplicy dobudowanej do prezbiterium od strony północnej. Poświęcony został św. Michałowi Archaniołowi. Na obrazie św. Michał strąca do piekła Lucyfera, którego pokonał w walce. 

 

Jednak to o co w kościele św. Andrzeja Apostoła przykuwa największą uwagę, to polichromie. Pochodzą z początku XVIII wieku, czyli z czasów budowy świątyni. Pokrywają ściany zarówno prezbiterium jak i nawy. Są już nieco wyblakłe, czasami mało czytelne, ale zachwycają swoją dynamiką. Malowidła w większości poświęcone są tematyce maryjnej. I tak możemy m.in. podziwiać sceny Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie, Boże Narodzenie, Pokłon Trzech Króli i inne. Ale artysta umieścił na belkach również wizerunki licznych świętych. Całości dopełniają ornamenty florystyczne i zacheuszki, czyli krzyże apostolskie, które są pamiątką konsekracji kościoła w 1720 roku. 

Na sklepieniu natomiast umieszczona została scena koronacji Matki Boskiej w niebie. Bóg Ojciec i Syn Boży nadkładają koronę na głowę Maryi, zaś nad Nimi unosi się Duch Święty w postaci gołębicy. 

 

 

W kościele jest jeszcze kilka cennych zabytków, których nie można przeoczyć. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na późnogotycki obraz przedstawiający rodzinę Maryi z początku XVI wieku. Jest to prawdopodobnie jedna z części średniowiecznego tryptyku. 

Uwagę zwraca kamienna chrzcielnica z 1693 roku oraz, pochodząca z przełomu XVII i XVIII wieku, ambona ozdobiona wizerunkami czterech ewangelistów. Ponadto warto przyjrzeć się dębowym, gotyckim portalom, będących elementem wcześniejszej świątyni i powtórnie wykorzystanych przy budowie obecnego kościoła. 

 

 

Gorąco polecam przyjazd do Łukowicy. Kościół jest wyjątkowy, polichromie przepiękne. Na pewno nikt nie będzie zawiedziony wizytą w kościele św. Andrzeja. POLECAM!!!